بهمن نامورمطلق در گفت وگو با مهر؛
تهدید ترامپ فرصتی تاریخی برای فعال كردن دیپلماسی فرهنگی ایران است
پرسی بلاگ: نامورمطلق می گوید كه سخنان غیرعقلانی ترامپ در هدف قرار دادن میراث فرهنگی یك فرصت تاریخی برای ماست تا با فعال كردن دیپلماسی فرهنگی مان جهان را متحد سیاسی خود نماییم.
به گزارش پرسی بلاگ به نقل از مهر، بعد از رخداد ترور و شهادت سردار سلیمانی، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریكا، از بیم انتقام، طی پیامی توئیتری تهدید كرد كه اگر ایران به اهداف و منافع آمریكا حمله كند، واشنگتن ۵۲ هدف در داخل ایران را برای هدف قرار دادن مشخص كرده است كه بعضی از آنها برای فرهنگ ایران بسیار حائز اهمیت می باشد. هرچند كه ترامپ بعدها ناچار به عقب نشینی شد، اما نباید به راحتی از كنار این تهدید گذشت.
از نظر قراردادهای بین المللی و كنوانسیون های جهانی هدف قرار دادن میراث فرهنگی هر كشوری امری مذموم است و جنایت جنگی به حساب می آید. این تهدید فرصتی عالی را برای ایران به همراه آورد تا از رهگذر فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی جهان را متحد سیاسی خود كند، اما متأسفانه مدیران فرهنگی كشور، مانند دیگر بزنگاه ها تابحال نتوانسته اند از این موقعیت تاریخی كمال بهره را به نفع كشور ببرند. هرچند كه هنوز هم زمان برای یك اقدام مؤثر فرهنگی – تبلیغاتی در سطح جهان وجود دارد.
درباره این تهدید ترامپ و استفاده های سیاسی و فرهنگی كه می توان از آن كرد با بهمن نامور مطلق به گفتگو نشستیم. نامورمطلق حالا یكی از چهره های شناخته شده در حوزه نقد و نظریه پردازی فرهنگی است. او عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی است و الان هم سرپرستی دانشگاه استاد فرشچیان را بر عهده دارد. نامورمطلق پیش تر در سمت معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، برنامه های مهمی را در جهت پویایی صنایع دستی ایران به مرحله اجرا درآورد. به باور خیلی از هنرمندان این عرصه دوران حضور او، یكی از درخشان ترین دوره های صنایع دستی در ایران است.
«اسطوره كاوی عشق در فرهنگ ایرانی»، «درآمدی بر اسطوره شناسی؛ نظریه ها و كاربردها»، «درآمدی بر بینامتنیت»، «بینامتنیت: از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم»، «اسطوره و اسطوره شناسی نزد ژرژ دو مزیل»، «اسطوره و اسطوره شناسی نزد نورتروپ فرای»، «اسطوره و اسطوره شناسی نزد ماكس مولر» و «اسطوره شهر اصفهان» عناوین شماری از مهم ترین تالیفات بهمن نامورمطلق است.
ترامپ پونكتوم امپریالیسم است
نامورمطلق در بخش نخست این گفتگو به تحلیل شخصیت ترامپ از رهگذر تهدید هدف قراردادن میراث فرهنگی ایران پرداخت. وی اشاره كرد: ترامپ بخش شوریدگی امپریالیسم یا استكبار است و بی پرده استكبار را به نمایش می گذارد. رولان بارت، در یكی از مباحث نظری خود از مفهومی به نام «پونكتوم» صحبت می كند. شما یك عكسی را فرض كنید كه یك نفر در آن در نهایت كمال نشسته است و در تركیبش هیچ نقصی وجود ندارد و فقط بند كفشش باز است. با این بند كفش شما متوجه آشوب ها و نابسامانی هایی می شوید كه در این شخصیت وجود دارد، اما آنها را مخفی كرده است. به این بند كفش باز پونكتوم می گویند. به واسطه این بند كفش باز شما متوجه آشوب ها، نارسایی ها و نقص های آن شخص می شوید.
وی اضافه كرد: پونكتوم به یك معنا یعنی زخم یا شكاف. چطور ما از یك شكاف دیوار می توانیم آن طرفش را ببینیم و اگر این شكاف نباشد دیدن ما ممكن نمی گردد. ترامپ پونكتوم وجه استكباری تمدن غرب است. حضور شخصی مانند ترامپ بعنوان رئیس جمهور یكی از كشورهای استكباری موقعیت بسیار خوبی را برای ما فراهم می آورد تا از رهگذر او بتوانیم بخشی از تمدن غرب را كه تلاش در پنهان كردنش دارد، آشكارا و عیان ببینیم. اگر این نكته را در نظر بگیریم آنگاه تمام صحبت های ترامپ برای ما قابل تحلیل است. این موقعیت خوب از آن جهت به دست آمده است كه ترامپ تعقلی برای پنهان كردن ندارد. ترامپ وجه شوریدگی امپریالیسم و مدیریت غربی است.
ترامپ با همه بلاهتش فهمیده كه امتیاز ایران در مقوله فرهنگ است
نامورمطلق در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سؤال كه «چرا در بین این همه اهداف نظامی در ایران، ترامپ از هدف قرار دادن مراكز و سایت های فرهنگی و تاریخی سخن به میان می آورد؟» اظهار داشت: ترامپ با تمام پرده برافكنی ها و بلاهتش متوجه شده كه امتیاز ایران در مقوله فرهنگ است. او به درستی درك كرده كه مردم ایران قبل از هر مؤلفه شناختی دیگری، فرهنگی هستند، بنابراین او نتیجه گرفته كه اگر بخواهد به ایرانی ضربه بزند باید فرهنگ ایرانی را مورد هدف قرار دهد. تعلق، افتخار و هویت ما ایرانی ها به فرهنگمان است. ما خودمان را یك ملت فرهنگی می دانیم. گرچه در عرصه های دیگر هم حرف های بسیاری برای گفتن داریم و از قافله جهانی عقب نمانده ایم، اما خصوصیت اصلی ما بخش فرهنگی ماست.
ترامپ با تمام پرده برافكنی ها و بلاهتش متوجه شده كه امتیاز ایران در مقوله فرهنگ است. او به درستی درك كرده كه مردم ایران قبل از هر مؤلفه شناختی دیگری، فرهنگی هستند، بنابراین او نتیجه گرفته كه اگر بخواهد به ایرانی ضربه بزند باید فرهنگ ایرانی را مورد هدف قرار دهد
نویسنده كتاب «اسطوره كاوی عشق در فرهنگ ایرانی» افزود: ترامپ در جای دیگری گفته بود كه ایرانیان هیچگاه در جنگی پیروز نشده اند. در صورتیكه ما كلكسیونی از موفقیت های نظامی و جنگی را داشته ایم و البته در مواردی هم شكست هایی خورده ایم. فقط یكی از پادشاهان ایران به نام شاپور اول سه امپراتوری روم را شكست داده است. او، والرین را اسیر كرد، گردیاس را كشت و فیلیپ عرب را خراجگزار خودش كرد. دیگر بگذریم از اینكه خشایار تا قلب یونان رفت و داریوش مصری را فتح كرد كه آنها فكر می كردند باید زیرمجموعه جهان یونانی باشد. كورش را همه مورخان اولین امپراطور تمام جهان می دانند كه نجات دهنده یهودی ها بود.
نامورمطلق درباره دیگر موفقیت های نظامی ایران در طول تاریخ هم اظهار داشت: شاپور دوم یا شاپور كبیر پیروزی های نظامی برجسته ای داشت، همچنین اشكانیان یا پارتی ها با تدابیر جنگی بی سابقه شان سلوكیان یونانی را اسیر و تضعیف كرده و در نهایت سبب فرار آنها از ایران شدند كه آثار این فرار سلوكیان در چارچوب میراث فرهنگی تاریخی وجود دارد. دیگر من درباره نادر یا حتی آغاخان قاجار صحبتی نمی كنم. آنها هم شكست داشتند ما هم داشتیم، هرچند كه ما نمی خواهیم جنبه جنگ جویی و آریوبرزن ها و سورناهای خودمان را به رخ آنها بكشیم. حتی خیلی از جنگ ها در دوران اسلامی هم توسط ایرانیان انجام شد. صلاح الدین ایوبی یك ایرانی كرد بود كه جنگ های صلیبی را به نفع مسلمانان برگرداند.
همگامی ترامپ با داعش
نامورمطلق در بخش دیگری از این گفتگو با سابقه تخریب میراث فرهنگی كشورها در دوران معاصر اشاره كرد: هدف ترامپ از تهدید هدف قرار دادن میراث فرهنگی و تاریخی ما صرفاً نابود كردن این میراث نیست. او رسماً می خواهد خود فرهنگ و خصوصیت های فرهنگی ما را بزند. او به علت حسادتی كه به فرهنگ ایرانی دارد، می خواهد ما را گرفتار آشوب كرده و به نقطه شروع انسانیت ببرد. او تكنیك را قبول دارد ولی فرهنگ را خیر و بنابراین هم نحوه استفاده از تكنیك را بلد نیست و این امری بسیار خطرناك می باشد. به عبارتی تیغ در دست مست است و باید از این وضعیت هراس داشته باشیم.
وی اضافه كرد: قبل از ترامپ، گروه ضد فرهنگ طالبان در افغانستان مجسمه های تاریخی بودا در بامیان را با سلاح های آمریكایی از بین برد. بعد از آنها داعش هم به تخریب موزه نینوا اقدام نمود و خیلی از آثار و میراث تاریخی عراق را یا به تاراج برد و یا نابود كرد. در موزه نینوا آثاری متعلق به قرن هشتم قبل از میلاد وجود داشت كه داعشی ها با تیشه، چكش و با پرت كردن آثار تاریخی از بلندی، آنها را شكستند و ویران كردند. همینطور تندیس نگهبان دروازه نرگال یا خدای سرزمین مردگان كه یكی از آثار پرارزش این موزه بود، در این هجوم از بین رفت، قدمت این اثر به قرن هفتم قبل از میلاد می رسید. حال معلوم شد معلم طالبان و داعش در تخریب میراث تاریخی بشر كه بود.
ترامپ باید همه جای ایران را هدف قرار دهد، نقطه غیرفرهنگی در ایران می شناسید؟
نویسنده كتاب «درآمدی بر اسطوره شناسی؛ نظریه ها و كاربردها» در بخش دیگری از این گفتگو به ضدفرهنگ بودن ترامپ اشاره كرد: ترامپ در این تهدید نشان داد كه چقدر بی فرهنگ و ضد فرهنگ است و این بزرگترین اشتباهش بود. تهدید فرهنگی بدترین تهدیدی است كه در مقابل انسان ها، تمدن ها و جوامع می توان انجام داد. تمایز انسان با حیوان در فرهنگش است وقتی فرهنگ را از انسان بگیرید تفاوتی با حیوان ندارد. وقتی رئیس جمهور كشور كه به قول خودش قدرتمندترین كشور جهان است، تهدید به هدف قرار دادن مراكز فرهنگی می كند، یعنی بویی از فرهنگ و خرد نبرده است و چقدر باید مردم و فرهنگ آن كشور از داشتن چنین رئیس جمهوری خجالت بكشند. مردم هر كشور دیگری هم اگر رئیس جمهورشان این چنین بی خردانه به فرهنگ بی احترامی كرد، باید خجالت بكشند.
نامورمطلق اظهار داشت: ترامپ گفته است كه ما ۵۲ مركز را به صورت نمادین می زنیم كه بعضی از آنها از نظر فرهنگی مهم هستند. اگر هدف از این تهدید نابودی میراث تاریخی و فرهنگی ایران است كه باید به او فهماند كه برای عملی شدن مقصودش باید همه جای این مملكت را بزند، چون كه همه جای ایران فرهنگی است و در جای جای كشور ما نقاط و سایت های فرهنگی و تاریخی داریم. نقاط تمدنی در همه جای ایران وجود دارد. یك جای ایران را نشان بدهید كه نقطه تمدنی نداشته باشد. خراسان از شهرهای تاریخی پر است. سیستان و بلوچستان كه بزرگترین تمدن های تمام تاریخ همچون شهر سوخته را دارد. كوه خواجه سیستان تاریخی است. آلمان ها دیوار كاخ كوه خواجه را حاوی گچنگاره های شاهكار بود كندند و به موزه خود بردند و به داشتن آن افتخار می كنند. در كرمان، بجز آثار جدیدتر، تمدن های كهن شهداد و جیرفت را داریم. آثار تمدن عیلام و همینطور شهرهای تاریخی شوش، شوشتر و دزفول در خوزستان است. بنادر تاریخی جهان مثل سیراف در هرمزگان قرار دارد. در فارس تخت جمشید را داریم و آثار تاریخی بسیار در پیرامون شهر تاریخی پاسارگاد. در اصفهان كه قدم به قدمش میراث فرهنگی و تاریخی است. زاگرسی ها تمدن كاسی ها و تمدن های دیگر را دارند. در خرم آباد مجموعه ای جمع شده از آثار فلزی و مفرغی دوره قدیم. من در پاریس دیدم كه چقدر به این آثار افتخار می كنند. قزوین، مارلیك، شمال ایران، املش، تهران و… یعنی به هرجایی در ایران كه نگاه كنید، آثار باستانی و تاریخی وجود دارد. ترامپ اگر می خواهد فرهنگ و مناطق فرهنگی ایران را بزند، باید كل ایران را هدف قرار دهد.
اگر هدف از این تهدید نابودی میراث تاریخی و فرهنگی ایران است كه باید به او فهماند كه برای عملی شدن مقصودش باید همه جای این مملكت را بزند، چون كه همه جای ایران فرهنگی است وی با اشاره به این نكته كه كمتر كشوری در جهان به مانند ایران تراكم میراث فرهنگی و تاریخی دارد، افزود: این حرف من ناشی از تعصب میهنی نیست. با همه مطالعاتم به شما عرض می كنم كه كمتر جایی به اندازه ایران اینقدر تراكم میراث فرهنگی و تاریخی دارد. شاید از این منظر بتوان تنها عراق را به واسطه آثار به جای مانده از تمدن های میان رودان، با ایران مقایسه كرد. ما در ایران نزدیك به یك میلیون مركز تاریخی و باستانی داریم كه از این تعداد شاید هنوز روی ۳۰ هزار مركز كار شده باشد. تمام اروپا را با دو تمدن بزرگشان یعنی یونان و روم جمع كنید به اندازه ایران اثر تاریخی و باستانی ندارند. بخشی از تمدن آنها یعنی تمدن بیزانسی در اردن و مصر هم آثاری را بر جای گذاشته است اما بازهم بسامد و فراوان سایت های تمدنی در ایران بیشتر است و خیلی از آنها حتی هنوز كشف هم نشده است.
تهدید ایران یعنی تهدید گهواره فرهنگ جهانی
نامورمطلق در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به این نكته كه تهدید هدف قرار دادن میراث فرهنگی ایران باید جهانیان را بر ضد ترامپ بشوراند، اظهار داشت: غنای فرهنگی ایران سبب می شود كه تهدیدش تنها به ایرانی ها باز نگردد. در این رخداد، ایران گهواره تمدن و فرهنگ بشری است كه مورد تهدید قرار گرفته. بلاهت ترامپ در زدن این حرف می توان به صورت عیان دید. حماقت او سبب شد كه سال ها تبلیغات سو ضد ایران، ناكارآمد شود. با این تهدید همه دنیا فهمیدند كه ایران كشوری غنی از نظر فرهنگ است. آنها در پروژه های تبلیغاتی ایران هراسی كلی هزینه كرده بودند تا از ایرانی ها بعنوان قومی تروریست و جنگ طلب تصویرسازی كنند. ترامپ با یك حرف تمام برنامه های آنها را نقش برآب كرد.
ترامپ به ما یك فرصت تاریخی داده است. بر اثر این تهدید صدای یونسكو و نهادهای بین المللی دیگر و حتی صدای خود آمریكایی ها هم درآمد. پومپئو هركاری كرد كه این افتضاح را جمع كند، نتوانست
وی اضافه كرد: نمی خواهم بگویم كه باید از ترامپ ممنون باشیم، حرفم این است كه باید از این فرصت تاریخی نهایت بهره را ببریم. ترامپ به ما یك فرصت تاریخی داده است. بر اثر این تهدید صدای یونسكو و نهادهای بین المللی دیگر و حتی صدای خود آمریكایی ها هم درآمد. پومپئو هركاری كرد كه این افتضاح را جمع كند، نتوانست، چرا بلاهت ترامپ شدیدتر از آن بود كه فكرش را می كرد. پس از توضیحات وزیر خارجه آمریكا بازهم حرف هایش را تكرار كرد. باید این رخداد برای ما بدل به یك درس شود تا بدانیم كه فرهنگ یك امر جهانی است.
نامورمطلق درباره دیگر درس های جریان تهدید ترامپ هم اشاره كرد: درس دیگر این جریان در كارساز بودن دیپلماسی فرهنگی است. ما می توانیم بهره های خیلی از دیپلماسی فرهنگی ببریم. اما متأسفانه از این جریان استفاده كمی بردیم و مدیران فرهنگی ما نشان دادند كه در عرصه دیپلماسی فرهنگی ناتوان هستند. واكنش های مدیران فرهنگی درخور تهدید ترامپ نبود. شاید ترامپ بیشتر از هركس دیگری در دیپلماسی فرهنگی به ما كمك كرد. به همه دنیا نشان داد كه كانون های جامعه ایرانی فرهنگی و تمدنی هستند.
واكنش درخوری از جانب مدیران فرهنگی مشاهده نشد
سرپرست دانشگاه استاد فرشچیان، درباره واكنش های مدیران و اهالی فرهنگ نسبت به تهدید ترامپ هم اظهار داشت: انتظار داشتم كه مسؤلان فرهنگی زرنگتر از این حرف ها باشند و واكنش های درخوری را عرضه كنند، اما گویا انتظارم بی جا بود. شنیدم كه یكی از همین مدیران گفته است كه امیدوارم ترامپ اشتباه لفظی كرده باشد. این نازل ترین سطح برخورد با ترامپ است. ما باید برای این مسئله نشست های مختلف می گذاشتیم و ابعاد مختلف آنرا بررسی می كردیم. روشنفكران و اهالی آكادمیك هم نباید اینقدر به آسانی از این جریان گذر می كردند.
نویسنده كتاب «بینامتنیت: از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم» افزود: ما می توانستیم با بهره گیری از همین حرف و قوی كردن دیپلماسی فرهنگی جهان را متحد سیاسی خودمان نماییم. باید آن گفتار ترامپ مورد تحلیل قرار می گرفت. ما این فرصت را پیدا كردیم تا به جهانیان نشان دهیم كه چقدر فرهنگی هستیم. همین تهدید یك فرصت تاریخی را برای ما فراهم نموده است تا سایت های تاریخی و میراث فرهنگی مان را یكی یكی معرفی نماییم.
۵۲ میراث برتر ایران را در جهان به پرسش بگذاریم
نامورمطلق در بخش دیگری از این گفتگو درباره فعالیتهای تبلیغاتی مفید بعد از تهدید ترامپ هم اشاره كرد: ما باید خودمان ۵۲ سایت میراث فرهنگی برتر را به جهانیان معرفی نماییم. یا حتی اگر به قدرت جادویی نام ها یا اعداد اعتقاد داریم باید به معرفی ۲۹۰ سایت برتر بپردازیم. این موقعیت خوب و این فرصت گرانبها را ترامپ برای ما بوجود آورده است و هنوز هم دیر نشده. می توان از این تهدید یك جریان یا یك گفتمان تبلیغاتی ساخت. بعنوان مثال ما می توانیم از نهادهای بین المللی حوزه فرهنگ یا شخصیت های فرهنگی برجسته استفسار نماییم كه به نظر آنها ترامپ كدامیك از میراث فرهنگی ایران را می خواست مورد هدف قرار دهد؟ آیا می خواست تخت جمشید را بزند یا پاسارگاد، شهرسوخته، تبریز یا میدان نقش جهان اصفهان را؟ طرح این پرسش جهانی سبب شكل گیری یك گفتمان می شود.
نباید به ترامپ اجازه فرار از این تهدیدش را داد
معاون سابق صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی در ادامه بر لزوم منكوب كردن ترامپ تصریح كرد و اظهار داشت: ما نباید اجازه دهیم كه ترامپ بتواند به راحتی از این سخن ابلهانه اش فرار كند. اجازه گریز از این سخن را به او ندهیم. این یك سخن جدی است كه ما اگر برخورد جدی با آن نكنیم احتمال دارد كه یك ابلهی روزی پیدا شود و بخواهد سایت ها و مراكز فرهنگی یك كشوری را تهدید كند. فرهنگیان جهان باید چنان فشاری به این آدم بیاورند كه دیگر هیچ رئیس جمهوری جرأت تهدید به زدن سایت های فرهنگی كشور دیگری را نكند، چون كه این سایت ها بشری و انسانی هستند و محدود به جغرافیای سیاسی امروز جهان نمی شوند.
دیپلماسی فرهنگی ما ضعیف است
نامورمطلق در بخش دیگری از این گفتگو دیپلماسی فرهنگی ایران را ضعیف ارزیابی كرد: علت ضعف دیپلماسی فرهنگی ما این است كه تئورسین دیپلماسی فرهنگی نداریم. ما دیپلماسی فرهنگی را آنطور كه باید تبیین نكرده ایم. دیگر اینكه دیپلماسی در نهادهای مختلف ترویج نشده است كه مثلاً وزارت میراث بداند كه چه كار كند؟ حالا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و فرهنگستان ها نمی دانند كه در مقابل چنین پیشامدها و چنین تهدیدهایی چه باید بكنند؟ حتی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی هم نمی داند در مقابل این جریان چه كند؟ هیچ موضع گیری خاصی هم توسط آنها در مقابل این تهدید ترامپ گرفته نشد. سه دیگر اینكه مدیران شایسته ای برای نهادهای فرهنگی تربیت نكرده ایم. مدیر فرهنگی باید شرایط را فهم كرده و از این فرصت ها به نفع كشور استفاده نماید.
می توان از تهدید ترامپ یك جریان یا یك گفتمان تبلیغاتی ساخت. بعنوان مثال ما می توانیم از نهادهای بین المللی حوزه فرهنگ یا شخصیت های فرهنگی برجسته استفسار نماییم كه به نظر آنها ترامپ كدامیك از میراث فرهنگی ایران را می خواست مورد هدف قرار دهد؟ وی ادامه داد: ما باید «وضعیت فرهنگ» را بازاندیشی كرده تا هرچه سریعتر بتوانیم به كارهایی از این دست بپردازیم. باید سریع تر دیپلماسی فرهنگی را تدوین كرده و روابط بین نهادی را برای پیشبرد این امر تقویت نماییم. ما باید بتوانیم هر آدم تربیت نماییم و هم شخصیت های شایسته را برگردانیم. خیلی از شخصیت ها هستند كه می توانند این كارها را انجام دهند اما متأسفانه در حاشیه قرار گرفته اند. خیلی از پست ها در نهادهای فرهنگی به حساب روابط به اشخاص داده می شود و چون آنها تخصص ندارند، در چنین پیشامدهایی صدایی از آنها برنمی خیزد.
نامورمطلق افزود: اگر یك صدای بزرگ، منطقی و قابل فهم برای مردم جهان داشتیم، از این فرصت به آسانی نمی گذشتیم. ترامپ اشتباهات مهلكی را انجام داد كه می توانست برای شناساندن بهتر فرهنگ یارانی به جهانیان به ما كمك نماید، اما به علت همین ضعف های سه گانه نتوانستیم از این فرصت بهره لازم را ببریم.
نویسنده كتاب «اسطوره شهر اصفهان» در انتها اظهار داشت: یكی از اشكالات جدی وزارت خارجه ما هم ضعف در حوزه دیپلماسی فرهنگی است. ما شخصیت های برجسته ای را داریم كه الفبای دیپلماسی فرهنگی را می دانند. باید فارغ از جناح بندی های سیاسی از این شخصیت ها استفاده نمود. مسائل و مشكلات امروز ما بسیار بزرگ تر از جناح بندی های سیاسی است. كسی كه مراكز فرهنگی ما را تهدید می كند، در اصل كیان و هویت ما را تهدید كرده و به این تهدید باید پاسخ های منطقی روشنفكرانه و علمی و فرهنگی داده شود تا در این دنیا دیگر كسی جرأت نكند فرهنگ بشری را مورد تهدید قرار دهد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب