یادداشت مهمان؛
سرمایه گذاری در صنایع فرهنگی ابزاری برای تقویت هویت ملی است
پرسی بلاگ: سرمایه گذاری در صنایع فرهنگی و خلاق نه فقط به تولید اقتصادی پایدار و اشتغال زا می انجامد، بلکه ابزاری مؤثر برای تقویت هویت ملی، پیشرفت فرهنگ عمومی، و افزایش نفوذ منطقه ای و جهانی ایران است.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب: اقتصاد فرهنگ و هنر یکی از بخش های مهم و راهبردی در توسعه پایدار کشورها است. این حوزه نه فقط ابزار قدرتمندی برای حفظ و ترویج هویت فرهنگی جامعه است، بلکه می تواند به عنوان موتور محرکه ای برای اقتصاد عمل کند. در دنیای امروز، تولید آثار هنری و فرهنگی به بخشی جدایی ناپذیر از صنعت خلاق تبدیل گشته که با بوجودآوردن شغل، جذب سرمایه و پیشرفت ارزش افزوده، نقش برجسته ی در رشد اقتصادی دارد.
در این زمینه سیدصادق پژمان کارشناس و پژوهشگر حوزه فرهنگ یادداشتی را بصورت اختصاصی با عنوان تقویت هویت ملی با سرمایه گذاری در تولید صنایع فرهنگی در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است.
در این یادداشت آمده است؛
با شروع سال ۱۴۰۴ و نام گذاری آن از طرف رهبر معظم انقلاب با عنوان «سرمایه گذاری برای تولید»، بار دیگر بر اهمیت نقش آفرینی بخش های پیشران اقتصاد ملی تاکید شد؛ بخشهایی که ضمن برخورداری از ظرفیت اقتصادی بالا، توان پیشرفت هویت ملی و تقویت قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران را نیز دارند. در این بین، «صنایع فرهنگی و خلاق» همچون حوزه هایی هستند که می توانند پیوندی مؤثر میان فرهنگ، نوآوری و اقتصاد ایجاد کنند. صنایعی چون طراحی و معماری، بازیهای کامپیوتری، هنرهای نمایشی، نشر الکترونیک، صنایع دستی، موسیقی، رسانه های دیجیتال و تبلیغات، علاوه بر ظرفیت بالای صادراتی، توانایی اثرگذاری بر فرهنگ عمومی، اشتغال زایی گسترده و حضور در بازارهای جهانی را دارند. بر این اساس، سرمایه گذاری هدفمند در این زمینه ها می تواند یکی از مسیرهای تحقق عملی شعار سال باشد.
نقش راهبردی صنایع فرهنگی و خلاق در اقتصاد جهانی
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۴ سازمان کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD)، ارزش صادرات جهانی خدمات خلاقانه با رشد ۲۹ درصدی به ۱.۴ تریلیون دلار رسیده است. همین طور مجموع صادرات صنایع خلاق (کالا و خدمات) در سال ۲۰۲۲ به حدود ۲ هزار میلیارد دلار رسیده است. این ارقام، رشد سالانه ای بیش از ۱۶.۵ درصد را در صادرات جهانی این حوزه نشان می دهد؛ در صورتیکه میانگین رشد تولید ناخالص داخلی جهان در همان بازه، تنها حدود ۳ درصد بوده است. این تفاوت قابل توجه، گواه آنست که اقتصادهای پیشرفته جهان، سرمایه گذاری در صنایع فرهنگی و خلاق را به عنوان یکی از راهبردهای توسعه پایدار خود انتخاب نموده اند.
وضعیت ایران در اقتصاد خلاق؛ شکاف بین ظرفیت و عملکرد
با وجود برخورداری ایران از ظرفیتهای فرهنگی غنی، متاسفانه حضور کشورمان در بازار جهانی صنایع خلاق کمرنگ است. برمبنای آخرین آماری که توسط UNCTAD در سال ۲۰۱۱ از صادرات صنایع خلاق ایران پخش شده، رقم صادرات حدود ۱.۵ میلیارد دلار اعلام شده است. اگر همان روند با رشد میانگین جهانی ادامه می یافت، این رقم می توانست در سال ۲۰۲۴ به بالای ۳.۲ میلیارد دلار برسد؛ اما به سبب عدم ارائه مستمر داده ها و نبود سیاستگذاری منسجم، آمار رسمی به روزی از صادرات خلاق ایران در دست نیست.
در سال ۱۴۰۲، کل صادرات غیرنفتی کشور ۵۰ میلیارد دلار اعلام گردید. با این وجود، سهم صنایع خلاق و فرهنگی از این رقم، به تخمین کارشناسان، بازهم کمتر از ۲.۵ میلیارد دلار است. این در حالیست که ظرفیت اقتصادی این حوزه، طبق محاسبات مبتنی بر سهم جهانی صنایع خلاق از GDP، می تواند تا ۳۰ میلیارد دلار افزایش یابد.
اشتغال آفرینی خلاقانه؛ فرصت طلایی برای جوانان
طبق آمار جهانی، صنایع فرهنگی و خلاق می توانند بین نیم تا ۱۲.۵ درصد اشتغال هر کشور را به خود اختصاص دهند. با درنظر گرفتن این نسبت، ظرفیت اشتغال این حوزه در ایران بین یک تا سه میلیون نفر برآورد می شود؛ رقمی که در وضعیت فعلی کشور می تواند گره گشای قسمتی از چالش بیکاری خصوصاً در بین فارغ التحصیلان حوزه های هنری، معماری، رسانه و فناوری باشد.
معماری و بازیهای کامپیوتر ای؛ دو حوزه کلیدی با ظرفیتهای مغفول
معماری به عنوان یکی از شاخه های صنایع خلاق، در ایران نه فقط سابقه ای تاریخی و فرهنگی دارد، بلکه از نظر صادرات خدمات مهندسی و طراحی نیز می تواند خصوصاً در بازارهای منطقه ای و جهان اسلام نقش آفرین باشد. طراحی شهری، بازآفرینی بناهای تاریخی، و معماری نوین اسلامی-ایرانی، ظرفیت هایی هستند که هم جنبه اقتصادی دارند و هم فرهنگی.
در کنار آن، بازیهای کامپیوتری همچون صنایع خلاق با رشد سریع در سطح جهانی هستند. درآمد بازار جهانی بازیهای دیجیتال در سال ۲۰۲۳ به بالای ۱۸۴ میلیارد دلار رسید. ایران با وجود برخورداری از نیروی انسانی متخصص و مخاطب میلیونی، سهم ناچیزی در این بازار دارد. سرمایه گذاری در این زمینه می تواند ایران را از مصرف کننده صرف به تولیدکننده و صادرکننده بازیهای بومی ارتقاء دهد؛ موضوعی که علاوه بر سودآوری، به پیشرفت فرهنگ و داستانهای بومی در فضای دیجیتال نیز کمک می نماید.
نمونه های موفق: از چین تا امارات
چین با ۲۵۰ میلیارد دلار صادرات کالاهای خلاق در سال ۲۰۲۲، در صدر کشورهای صادرکننده این حوزه قرار گرفت. آمریکا با ۴۶ میلیارد دلار، ایتالیا با ۳۹ میلیارد دلار، و فرانسه و آلمان در رتبه های بعدی هستند. در بین کشورهای منطقه، امارات متحده عربی با صادرات ۲۳ میلیارد دلاری از خدمات و کالاهای خلاق، الگویی موفق از سرمایه گذاری منسجم در این زمینه ارایه داده است. این کشور تنها در دو سال، صادرات کالاهای خلاق خودرا از ۹ میلیارد به ۱۷ میلیارد دلار رسانده و رشد سالانه ۴۴ درصدی را تجربه کرده است.
فرصت تاریخی پیش روی ایران
ایران با ثبت بالاتر از ۲.۲۵ درصد از میراث فرهنگی جهانی و جایگاهی در بین ۱۰ کشور نخست در این عرصه، از پتانسیل بالایی برای توسعه صنایع فرهنگی برخوردارست. در عین حال، رتبه ۶۲ کشورمان در لیست قدرت نرم جهانی در سال ۲۰۲۴، نشان میدهد که این ظرفیت ها به درستی به اقتصاد و دیپلماسی فرهنگی تبدیل نشده اند. برنامه ریزی هدفمند، ارائه آمار شفاف، تدوین راهبرد ملی برای توسعه صادرات خلاق، و فعال سازی نهادهای مرتبط می تواند مسیر بهره برداری از این فرصت را هموار کند.
سرمایه گذاری در فرهنگ، سرمایه گذاری در آینده است
سرمایه گذاری در صنایع فرهنگی و خلاق نه فقط به تولید اقتصادی پایدار و اشتغال زا می انجامد، بلکه ابزاری مؤثر برای تقویت هویت ملی، پیشرفت فرهنگ عمومی، و افزایش نفوذ منطقه ای و جهانی ایران است. این سرمایه گذاری باید با نگاهی به بازارهای بین المللی، استفاده از تکنولوژی های جدید، پشتیبانی از هنرمندان، تسهیل مجوزها، و ایجاد زیرساخت های تولیدی و آموزشی همراه باشد.
توسعه صادرات فرهنگی، برگزاری نمایشگاه ها و حضور فعال در بازارهای جهانی، تقویت زنجیره ارزش تولیدات فرهنگی از طراحی تا توزیع، و تسهیل سرمایه گذاری خصوصی در این بخش، اقداماتی است که می تواند صنایع فرهنگی ایران را به جایگاهی شایسته در اقتصاد جهانی برساند. اگر این مسیر با عزم ملی و مدیریت منسجم طی شود، صنایع فرهنگی و خلاق می توانند به یکی از پیشران های اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۴ و سالیان پیش رو تبدیل شوند.
منبع: persiblog.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب