اعظم محمدپور با پرسی بلاگ مطرح كرد؛
باور مردم با شایعات درباره شهدای مدافع حرم تضعیف نمی گردد
نویسنده کتاب پسری با تیشرت کلاه دار می گوید باور مردم به شهدا ضعیف نمی گردد و آنها هیچگاه مورد بی توجهی قرار نمی گیرند اما باید به شایعات ساخته شده درباره شهدای مدافع حرم هم پاسخ داد.
خبرگزاری مهر - فرهنگ و اندیشه- هانیه علی نژاد: کتاب «پسری با تیشرت کلاه دار» شامل روایت و خاطره نگاری زندگی شهید احمد مکیان به قلم اعظم محمدپور است که توسط انتشارات خط مقدم به چاپ رسیده است. این کتاب به دوران نوجوانی و جوانی شهید و تغییرات این شهید با روایت همسرش زینب مکیان می پردازد.
با اعظم محمدپور نویسنده این اثر به گفتگو نشستیم که مشروح آن در ادامه می آید؛
* خانم محمدپور نوشتن خاطرات شهدا بخصوص شهدای مدافع حرم چه چالش هایی برای شما داشت؟
نوشتن کتاب خاطرات شهدای مدافع حرم برای بنده بیشتر لذت بخش بود تا چالش برانگیز. لذت از این جهت که من متولد سال ۵۹ هستم و برخی از شهدا دفاع مقدس را درک کرده بودم و در خانواده خودم دو شهید داریم.
همیشه فکر می کردم نسل شهدا شاید تکرارشدنی نباشد و به شهید بعنوان یک قهرمان دور دست نگاه می کردم. وقتی به مصاحبه های شهدای مدافع حرم گوش میکردم و مطالعه میکردم احساس کردم که همین شهدایی که در دوران دفاع مقدس برای ما اسطوره بودند و انگار نسلشان به پایان رسیده بود جوانان دهه شصت و هفتاد که حتی از من کوچکتر بودند باردیگر همان روحیه شهدای دفاع مقدس را زنده کردند و این مساله برای من خوشحال کننده و امیدوارکننده بود.
باتوجه به اینکه این نسل در انواع مختلف تهاجم فرهنگی و فشار اقتصادی و نارضایتی که در جامعه وجود دارد و آن جو شاد دوران انقلاب را ندیده بودند، اینکه جانشان را برای حفظ اسلام و حرم خاندان و امنیت مردم بدهد، لذت بخش است که آدم بداند هنوز چنین افرادی وجود دارند.
* چه قدر تلاش کردید مظلومیت شهدای مدافع حرم را با عنایت به بی مهری ها و شایعاتی که درمورد آنها وجود دارد را نشان دهید؟
من مانند افراد عادی جامعه این شایعات را شنیده بودم و می دانستم این گونه نیست. چون که من شهدای دفاع مقدس را درک کرده بودم. هرچند که سنم کم بود ولی می دانستم به لحاظ منطقی افراد نمی توانند جانشان را بابت پول بدهند و این برای من قابل باور نبود اما خب یک سندی از زندگی این شهدا لازم بود.
وقتی زندگی شان را مطالعه می کردم، مطمئن شدم شایعات درست نیست و تلاش کردم که این پس از زندگی را در کتاب نشان دهم و مطرح کنم و این غبار غفلتی که بر زندگی این شهدا نشسته و تبلیغات منفی جامعه را که به دنبال تشعیف باور مردم به شهداست، از بین ببرم. البته هیچگاه باور مردم به شهدا ضعیف نمی گردد. به واسطه قرابت آنها با سرنوشت امام حسین(ع) در مردم شیعه هیچگاه مورد بی توجهی قرار نمی گیرد ولی خب وقتی این شایعات بود باید پاسخی به آن داده می شد. خیلی تلاش کردم که این نکته در زندگی شان مشخص باشد.
* این بی مهری ها و کم لطفی ها نسبت به شهدای مدافع حرم نشانه ای از کمرنگ شدن باور مردم به ارزش های شهدا نیست؟
من این را قبول ندارم. ببینید این افرادی که رفتند و شهید شدند از متن همین جامعه بودند و تحت تربیت افراد همین جامعه بودند. این ها فرزند خانواده های خاص نبودند.
ما وقتی زندگی آنها را می خوانیم متوجه می شویم که از اقشار مختلف هستند. از طلبه تا کارگر ساختمانی که هزار مشکل مادی در زندگی اش دارد ولی پای محبت خاندان که می شود همه چیز کنار می رود. طلبه برخی از خواص جامعه این بود که مردم از ارزش های اسلامی دور شوند. این گونه فکر می کردند ولی شهدای مدافع حرم نشان داد که این اتفاق نمی افتد.
اگر انتظار داشته باشید که تخیل وارد خاطره نگاری صرف شود، سبب تحریف زندگی شهدای مدافع حرم می شود. ما یک زمانی داستانی با درون مایه واقعی می نویسیم آن زمان دست نویسنده برای آوردن تخیل باز است. ولی رمان_خاطره این گونه نیست. چون هرچیزی که به صورت داستانی بیان نماییم خانواده ای که ما از آن صحبت می نماییم وجود دارند و می گویند این گونه نبوده است* در کتاب شما دغدغه مندی عرضه محتوا خاص در کنار خاطره نگاری شهید کمرنگ است. به صورت واضح تر، محتوای منحصر به فردی عرضه نشده است. به نظر می آید کتاب کاملا منطبق بر حقیقت است و حتی میزان تخیل لازمه ی نوشتن در آن خیلی کم است. به نظر شما این نوع خاطره نگاری تکراری و کلیشه ای نشده است؟ وقت آن نرسیده که زاویه روایت نو عرضه شود؟
این یک رمان_خاطره است و داستان نیست و طبیعتا ما نمی توانیم در زندگی شهدا دست ببریم. یعنی مثلاً چیزی را بگویم که نباشد؟
* خیر. در بعضی موارد تخیل داستانی با خاطره نگاری ادغام می شود و شیوه روایت نویی را عرضه می دهند. اینکه خاطره صرف باشد کلیشه ای و تکراری نشده؟ وقت آن نرسیده که شیوه نو عرضه دهیم؟
این بستگی به سلیقه نویسنده دارد. نمی توانم ادعا کنم که خیلی خوب نوشتم و کارم هیچ نقصی ندارد. شاید اگر یک نویسنده بهتری می نوشت شاید اثر بهتری عرضه میشد. بهرحال قلم من در آن زمان اقتضا میکرد که این گونه بنویسم.
اگر انتظار داشته باشید که تخیل وارد خاطره نگاری صرف شود، سبب تحریف زندگی شهدای مدافع حرم می شود. ما یک زمانی داستانی با درون مایه واقعی می نویسیم آن زمان دست نویسنده برای آوردن تخیل باز است. ولی رمان_خاطره این گونه نیست. چون هرچیزی که به صورت داستانی بیان نماییم خانواده ای که ما از آن صحبت می نماییم وجود دارند و می گویند این گونه نبوده است.
* یعنی این محدودیت از طرف خانواده شهدا وجود دارد؟
نه، محدودیتی نیست ولی سند رمان_خاطره این اجازه را نمی دهد چون دنبال داستان سرایی نیستیم. ما دنبال بیان حقیقت زندگی شهدا هستیم. هرکسی هم باشد ما بخواهیم شهید را از چیزی که هست خیلی بالاتر نشان دهیم و از چیزی که هست دورتر نشان دهیم امکان دارد تصنعی شود و یا اینکه اطرافیان شهید بگویند که این گونه نبوده است. دست ما برای نویسندگی باز است منتهی ما باید امانت دار باشیم.
ما باید تکلیف خودمان را روشن نماییم که می خواهیم داستان بنویسیم یا رمان_خاطره. وقتی رمان و خاطره باهم ادغام می شوند ما سبک های داستانی و اسلوبهایی که وجود دارد استفاده می نماییم که حقیقت زیباتر به نظر برسد ولی نمی توانیم تخیل را وارد زندگی شهیدی نماییم که زمان زیادی از شهادتش نگذشته است.
* در بسیاری از کتاب ها با وجود حضور خانواده شهدا داستانی روایت شدند و از سوی مخاطب و خانواده شهید پس زده نمی گردد.
اگر منظورتان پردازش مطالب است، این کتاب هم خاطره نگاری صرف نیست که من بگویم هرچه خانواده گفته است را بنویسیم. من از جهت محتوا می گویم. پردازش زیباتر شده اما نه آنقدر که حقیقت را تحت الشعاع قرار دهد. اما اگر شما می خواهید بگویید که این نوع نگارش ضعیف است خب این سلیقه شماست. امکان دارد کارشناسان هم نقد کنند، من در این مورد چیزی نمی گویم. اما اینکه بگویید تخیل چرا نیست، خب تخیل هیچ وقت نمی تواند وارد زندگی یک شهید شود.
* خانواده و همسر شهید مکیان چه میزان همراه بودند و همکاری کردند؟ آیا محدودیت هایی هم لحاظ شد؟
همین که این شهید عاشق همسرش بوده و بعد مدتها با او ازدواج کرده و در ابتدا زندگی در اوج محبت و عاطفه این زندگی را رها می کند و برای دفاع از حرم حضرت زینب به سوریه می رود یعنی چه؟ چرا فکر می نماییم که اعتقاد در آن نیست؟ لازم است حتما بگوییم که ایشان اعتقاد به دفاع از حرم داشتند؟نه ایشان هیچ محدودیتی قائل نشدند و کاملا صادقانه نکاتی را که باید هم خودشان و هم خانوادشان بیان نمودند. کتاب هم گویای همین است و مشخص است که بعدی از زندگی و شخصیت این شهید پنهان نبوده که مخاطب وقتی بخواند متوجه نشود. هم درمورد مشکلات و هم روابطشان را گفتند و همه چیز صادقانه جلو رفت.
* کتاب بیشتر بار عاطفی و احساسی دارد و کمتر به مسئله و عقیده بنیادین شهدای مدافع حرم پرداخت شده است. چقدر این دغدغه را داشتید که وجوه مختلف زندگی یک شهید مدافع حرم را نمایش دهید؟
قرار نیست از ابتدا تا آخر کتاب شعار داده شود. برخی اعتقادات را خواننده باید از متن کتاب استخراج کند. همین که این شهید عاشق همسرش بوده و بعد مدتها با او ازدواج کرده و در ابتدا زندگی در اوج محبت و عاطفه این زندگی را رها می کند و برای دفاع از حرم حضرت زینب به سوریه می رود یعنی چه؟ چرا فکر می نماییم که اعتقاد در آن نیست؟ لازم است حتما بگوییم که ایشان اعتقاد به دفاع از حرم داشتند؟
کسانی که فکر می کنند که این مدل پرداخت را دور از اعتقاد می دانند از نظرشان شعاری است. چه چیزی فردی را از همسر و مادر دور می کند در کشور غریب در مقابل دشمن قرار میدهد غیر از اعتقادات؟ اما به اعتقادات اشاره مستقیم نشده است.
من قبول ندارم که بیشتر تم احساسی داشته باشد. تلاش کردم در مطالبی که می نویسم از پرداخت شعاری فاصله بگیرم.
* به عقیده شما چرا جامعه کتابخوان کشور کمتر به سمت ادبیات مقاومتی می روند و مطالعه میکنند؟
دلیل این است که اصلا در دسترس نیست.
*یعنی پخش کتاب مناسب نیست؟
آمار چاپ مناسب نمی باشد. من هم این کتاب و هم کتاب راز قلعه حمود را نوشتم. استقبال مخاطب وجود دارد اما اگر کتاب خوب نگارش شده باشد، به تعداد مناسب چاپ برسد و تبلیغات خوبی صورت گیرد استقبال وجود دارد. مگر کتاب «دا» ادبیات دفاع مقدس نیست؟ چقدر از آن کتاب استقبال شده است. چون تبلیغات خوبی داشته است.
* و سخن پایانی.
امیدوارم نسل جوان کتاب شهدا را بخوانند و از آنها برای زندگیشان استفاده کنند و پیام آنها را به دیگران برسانند. جوانان از کتاب شهدا راحت عبور نکنند و عمق مطلب را ببینند و برای آرمان شهدا و حفظش تلاش کنند.
منبع: پرسی بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب